سودهای گردشگری برای کشور میزبان

افزایش درآمد

هنگامی که گردشگران به کشوری وارد می‌شوند ، هزینه‌هایی می کنند مانند هزینه ی خوراک و جای نشیمن (هتل یا مهمانخانه)، هزینه ی گردش ، ترابری و تفریح، هزینه خرید سوغاتی و کالای بومی کشور میزبان و... این هزینه‌ها از راه ارزی که وارد کشور میزبان می‌کنند مایه ی رونق اقتصادی کشور میزبان می‌شوند .

اشتغال زایی

با توسعه فعالیتهای گردشگری زمینه برای ایجاد اشتغال فراهم می‌شود و این امر برای کشورهایی که با جمعیت جوان و جویای کار روبه رو هستند بسیار مفید است از هر ده نفر گردشگر که وارد کشور میزبان می‌شود یک فرصت شغلی ایجاد می‌گردد.^[۸]

میزان سرمایه گذاری برای ایجاد یک فرصت شغلی در صنعت گردشگری بسیار پائین تر از دیگر صنایع است و به عبارت دیگر اشتغال زایی در این صنعت به سرمایه گذاری کمتری نیاز دارد از اینرو جای شگفتی نیست که کمابیش همه کشورها در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری بیشتر از مزایای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گردشگری برای کشور خود هستند.

کسب میزان قابل توجهی از درآمد صادرات جهانی ازطریق صنعت گردشگری است.

تاثيرات شگرف گردشگري در کاهش نرخ بيکاري، افزايش سطح درآمد ملي و تامين منابع انرژي و رونق بازار صنايع دستي که طبق آمار موجود ده ميليون نفر از آن ارتزاق مي‌کنند، تنها بخشي از مزاياي ويژه‌ي پرداختن به اين صنعت است.
گردشگري از دهه‌ي شصت توسط اقتصاددانان توسعه ، در رديف صنعت قرار گرفت و به عنوان صنعت توريسم در سطح جهان مطرح شد و در ميان کشورهاي جهان همان گونه مورد توجه قرار دارد که در کشور ما نفت مورد توجه قرار گرفت.
گفته‌ اند به ازاي هر گردشگر ورودي بطور مستقيم براي چهار تا ده و بطور غير مستقيم براي پانزده تا هيجده نفر فرصت شغلي ايجاد مي شود.
اگر هزينه‌ي ايجاد هر شغل را به دقت محاسبه کنيم، متوجه مي شويم که براي هر فرصت شغلي در بخش خدمات و صنعت بين دوازده تا بيست و پنج هزار دلار سرمايه‌گذاري نياز است، حال آن که براي صنعت گردشگري، حجم سرمايه‌گذاري مورد نياز بسيار اندک است.

گونه های گردشگری

گردشگردی به گونه‌های مختلفی انجام می‌شود.

• بوم گردشگری(اکوتوریسم): گردش در طبیعت با تأکید بر طبیعت جاندار (زیست شناختی)

زمین گردشگری(ژئوتوریسم): گردش در طبیعت با تأکید بر طبیعت بی جان (زمین شناختی)

• کویرگردی:گردش در مناطق بکر کویری
• گردشگری ورزشی: به منظور انجام ورزشی خاص یا شرکت در مسابقات بین‌المللی.
• گردشگری تفریحی: رایج‌ترین نوع گردشگری که برای تفریح و بازدید از کشور مقصد صورت می‌گیرد.جاهایی که آب و هوای خوب و چشم اندازهای زیبا و امکاناتی برای سرگرمی و شادی و خوشگذرانی داشته باشند این گونه گردشگران را بسوی خود می کشند. در جاهایی که زمستان های سرد و پربرف دارند ، ورزش اسکی مایه ی کشش برخی از گردشگران زمستانی است.
• گردشگری درمانی: برای بهره‌گیری از آب‌های گرم معدنی یا برای بهره‌گیری از امکانات تشخیصی و درمانی مثل درمانگاه‌ها و بیمارستان‌های کشورهای دارای این ظرفیت. سرزمین هایی که امکانات ویژه ای برای درمان مانند چشمه های آب گرم و یا بیمارستانها و پزشکان ناموری دارند از اینگونه گردشگری بهره مند می گردند.
• گردشگری مذهبی: زیارت و حج و سفرهای دینی مسلمانان و هندویان و غیره.
• گردشگری بازاری: سفر گردشی به منظور خرید و فروش کالا.
• گردشگری همایشی: برای شرکت در همایش‌ها و بازدید از مناطق.
• گردشگری الکترونیک (الکترونیک توریسم): در بر گیرنده گردشگری به صورت مجازی (بهره گیری از اینترنت)
• گردشگری فرهنگی:که بازدید از شهرها و جاهای تاریخی و دیدنی و مشاهده میراث فرهنگی آنان را دربر می گیرد. بازدید از کارهای هنری و موزه‌ها و شرکت در کنسرت‌ها نیز در زمره ی این گونه گردشگریاست.

گردشگری در ایران و کشورهای دیگر

در فروردین ماه سال 94 رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری درآمد ارزی گردشگری خارجی را یک‌هزار و ۲۵۰ میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: سهم ایران از محل گردشگری نیم‌درصد یعنی ۶.۵ میلیارد دلار است.وی با اشاره به جاذبه های مختلف فرهنگی، مذهبی و زیارتی کشور خاطرنشان کرد: ارزیابی سازمان های جهانی ذیربط این است ایران از لحاظ جاذبه های گردشگری رتبه 15دنیا، تعداد گردشگران ورودی رتبه 46 وازجهت درآمد ارزی رتبه 35 دنیا را داراست.
رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری گفت : «ایران به لحاظ جاذبه های تاریخی، فرهنگی و برخورداری ازهویت فرهنگی قدمت 11هزار ساله دارد ، همچنین حدود یک میلیون جای دیدنی در کشور هست.وی افزود : از این تعداد 32 هزار اثر به ثبت ملی و 17 اثر در یونسکو به ثبت میراث جهانی رسیده است.وی افزود:این درحالی است که درسال 2013 حدود 4.5 میلیون نفر گردشگر ورودی از کشورهای دیگر وارد کشور ما شدند که این افراد هم بنا به شرایط کشورشان،در ایران هزینه زیادی نکردند،یک میلیون نفر از جمهوری آذربایجان ، یک میلیون و 600 هزار نفر از عراق و بقیه از دیگر کشورهای همسایه بودند که از این محل 5 میلیارد دلار در آمد نصیب کشور شد.همچنین در این مدت 7 میلیون نفر از کشور خارج شدند که 2 میلیون و 200 نفر به عتبات عالیات ، 600 هزار نفر به عربستان برای حج تمتع و عمره و بقیه به کشورهای اطراف سفر کردند و حدود 10 میلیارد دلار هزینه کردند، یعنی این میزان مبلغ از کشور خارج شد. بنابراین درآمد بخش گردشگری کشور در سال 92 حدود 5 میلیارد دلار و خروجی 10 میلیارد دلار بود.وی ادامه داد:عرصه طبیعی کشور دربخش کویرهای جنوب و مرکز بسیار مورد توجه اروپایی ها و بخش شمالی مورد توجه کشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس است که باید از این ظرفیت به نحو مطلوبی استفاده کنیم.
معاون رییس جمهوری گفت: حدود دو میلیون نفر در ایران در عرصه صنایع دستی فعالیت می کنند که معادل همین ظرفیت هم در کشور وجود دارد که بکار گیری آنها نیاز به بستر سازی و ایجاد اشتغال دارد که قطعا با توسعه صنعت گردشگری امکان پذیر خواهد بود.

در سال ۲۰۰۶، در حدود ۷۵۰ هزار گردشگر خارجی از ایران بازدید کرده‌اند و این در حالی است که در این سال ۸۴۲ میلیون جهانگرد در دنیا سفر کرده‌اند.^[۲]

صنعت گردشگری در ایران از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخیو رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعیرا در جهان دارا است و یکی از امن‌ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است.^[۱]به نظر کارشناسان، این صنعت از توسعه‌ای که شایستهٔ آن است برخوردار نبوده‌است. از دلایل آن می‌توان به آماده نبودن بسترهای اقتصادی مناسب در ایران برای جذب سرمایه‌گذاری در ساخت هتلو سایر صنایع جانبی این حوزه اشاره کرد.^[۳]بی‌خبر بودن سرمایه‌گذاران از زمینه‌های موجود در ایران و تبلیغات ضعیف و نیز انتشار اخبار منفی از ایران، محدودیت‌های اجتماعی و مذهبی برای گردشگران خارجی^[۴][۵]و همچنین تنش‌های سیاسی با بعضی کشورهای غربینیز از دیگر موانع در راه رشد صنعت گردشگریدر ایراناست.^[۶][۷]

در مقایسه با ایران، برخی کشورها توانسته‌اند کارنامه موفقی را در این زمینه از خود برجای بگذارند. به طور مثال تنها در سال ۲۰۰۷میلادی، حدود ۱۵ میلیون گردشگر خارجی از شهر دبیدر کشور امارات متحده عربیدر جنوب خلیج فارسدیدار کردند.^[۸]این در حالی است که کشور ایران با سهمی کمتر از یک پانزدهم تعداد گردشگران شهر دبی در سال مشابه، تنها کمتر از یک درصد سهم درآمد جهانی از صنعت توریسم را به خود اختصاص داده‌است.^[۹]

آمار نشان مي‌دهد که بين چهارصد تا ششصد ميليارد دلار از درآمد کشورها سالانه از صنعت توريسم تامين مي‌شود که متاسفانه با وجود جايگاه تاريخي و ويژگي‌هاي طبيعي ايران، کشورمان از اين درآمد هنگفت جايگاه مناسبي ندارد و اگر بتوانيم تنها به 30 درصد از درآمد صنعت توريسم جهان دست پيدا يابيم، مي‌توانيم سالانه 2 برابر صادرات نفتي کشورمان درآمد کسب کنيم. (بازگویی از خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران)

کارشناسان معتقدند اگر اين صنعت در کشورمان به خوبي حمايت شود و رونق يابد، 2 برابر درآمد حاصل از فروش نفت سودهي خواهد داشت. صنعت گردشگري براي رونق بيشتر به نگاه اقتصادي ويژه نياز دارد تا بسترهاي لازم را براي جذب گردشگر فراهم سازد، در حال حاضر کشورهايي که از تاريخچه باستاني و تاريخي برخور دارند، درآمد هنگفتي از آن کسب مي کنند.
در آمار گردشگري خاورميانه بين سال‌هاي چهل و شش تا پنجاه و شش ايران اولين جايگاه گردشگري را دارا بود، در حالي که کشوري مانند مصر با وجود آثار تاريخي فراوان و يکي از اعجاب هفتگانه جهان در رديف چهاردهم قرار داشته است.
کشور عربستان در اوايل دهه‌ي هشتاد با جداسازي حج از رديف خدمات زيارتي و تبديل آن به صادرات غيرنفتي، سالانه سي ميليارد دلار درآمد کسب مي‌کند همچنين در حال حاضر بيش از چهل و نه درصد منابع انرژي کشور مصر و سي و هفت درصد منابع ترکيه از محل گردشگري تامين مي‌شود، در حالي که ما در کشورمان بخش زيادي از درآمدمان را از صادرات نفت کسب ميکنيم.

ترکیه سالانه میزبان گروه بزرگی از گردشگران خارجی است. دو بنا از ۷ بنای شگفت دوران کهن جهان در این کشور جای دارد. در سال های اخیر ترکیه به عنوان یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری در جهان تبدیل شده به طوری که بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ تعداد گردشگرانی که به این کشور سفر کرده اند از ۸ میلیون نفر به ۲۵ میلیون نفر افزایش پیدا کرده است. به همین خاطر این کشور از لحاظ تعداد بازدید در رتبه ی هفتم جهان و از لحاظ کسب درآمد در رتبه ی نهم جهان جای دارد.

(به نظر می رسد اکنون با توجه به کار داعش و جنگ در کشور های عراق و سوریه و ارتباط ترکیه با این مسأله ، کشش گردشگری آن کم شده باشد ولی آمار تازه ی آن در دسترس نیست)

به گزارش توربو نيوز، نتايج نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهد،بيش از 88 درصد گردشگران در جهان، آشنايي با سبک‌هاي مختلف آشپزي و خوردن خوراک اهاي سنتي کشورهاي مختلف را از مهم‌ترين انگیزه هاي سفر مي‌دانند.
سازمان گردشگري جهاني وابسته به سازمان ملل هم پيش از اين اعلام کرده بود، 30 درصد درآمد کل گردشگري جهان وابسته به صنايع خوراکي است.
هر گردشگري که ترکيه را به عنوان مقصد خود برمي‌ گزیند، حدود 157 دلار براي خريد خوراک هزينه مي‌کند. هدف صنعت گردشگري اين کشور رسيدن به 250 دلار براي هر گردشگر است.
مسئولين ترکيه‌اي براي دستيابي به اين هدف، برنامه‌ريزي کرده‌اند و چند راه اصلي را پيشنهاد کرده‌اند. آن‌ها معتقدند ترکيه بايد نقشه خوراکي داشته باشد و محل‌هاي فروش خوراکهاي مختلف را روي آن معرفي کند. برگزاري جشنواره‌هاي خوراک و ارائه رشته‌هاي مربوط به خوراکهاي ترکيه‌اي از ديگر راه‌حل‌هاي پيشنهادي است. تاکنون 124 خوراکي متفاوت در موسسه استانداردهاي ترکيه به ثبت رسمي رسيده و 185 خوراکي ديگر در راه ثبت است.

گردشگران ایرانی برای گردش های برونمرزی ،به سبب نزدیکی ، بیشتر ترکیه و کشورهای کنار خلیج پارس را بر می گزینند و این کشورهای کوچک توانسته‌اند تااندازه ای در صنعت گردشگری پیروز شوند که سالانه بیش از ۷۰۰ هزار ایرانی را بسوی خود بکشند (ایرانیانی را که بیشترشان جا های دیدنی میهن خودشان را ندیده اند).

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، انجمن آژانس‌های مسافرتی ترکیه در گزارشی اعلام کرد، در سال 2014 حدود 41 میلیون و 400 هزار گردشگر خارجی از ترکیه دیدن کردند که از مجموع 34.3 میلیارد دلار درآمد حاصله از ورود این گردشگران، 6.5 میلیارد دلار بابت هزینه برای وعده‌های خوراکی و خوراکی‌ها بوده است.

میزان هزینه گردشگران خارجی در ترکیه فقط برای صرف خوراک در حالی قابل توجه است که طبق آخرین آمار اعلام شده ازسوی رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشورمان، درآمد ایران از ورود گردشگران خارجی در سال گذشته حدود 6.5 میلیارد دلار بوده است؛ یعنی به اندازه هزینه خوراکی گردشگران خارجی در ترکیه!

برتریهای ایران برای کشش[1]گردشگر

1. جاذبه های گردشگری فراوان به ویژه از لحاظ تاریخی و فرهنگی ومذهبی و علمی و اقتصادی وتفریحی و درمانی .

2. وجود هزینه های ناچیز گردشگری در ایران

3.وجود امنیت در ایران

ایران به لحاظ جاذبه های تاریخی، فرهنگی و برخورداری از هویت فرهنگی با دیرینگی [2] 7 هزار ساله در فهرست 10 کشور برتر دنیا استو از جنبه ی تنوع اقلیمی بین 15 تا 20 کشور جهان است و این تنوع امکان گردشگری در تمامی فصول سال را به کشور فراهم می کند.
وی ظرفیت دیگر برای جذب گردشگر را بحث گردشگری سلامت عنوان کرد و ادامه داد: به دلیل هزینه های پایین جراحی در کشور و سطح خدمات درمانی و پزشکان مجرب از این ظرفیت بهره گرفته ایم و با همکاری حوزه های دیگر تلاش داریم بخش گردشگری سلامت در کشور را ساماندهی کنیم.
معاون رییس جمهور و رییس سازمان گردشگری گفته است : طبق آمار باستان شناسان یک میلیون مکان، بنا و سایت و محوطه تاریخی در کشور وجود دارد که تنها 10 درصد از آنها کشف شده و 32 هزار بنا و اثر، ثبت ملی شده است.
وی ادامه داده است که : تمام این بناهای تاریخی و ارزشمند حدود چهار درصد از امکانات فرهنگی و تاریخی موجود کشور است و 96 درصد آن در دل خاک قرار دارد.
وی با بیان اینکه 17 اثر تاریخی ایران به عنوان میراث جهانی در یونسکو ثبت شده است، افزود: آخرین اثر شهر سوخته با وسعت 151 هزار هکتار که تنها پنج درصد آن کاوش شده و 90 تا 140 سال زمان برای بیرون کشیدن بقیه آن لازم است.
این مسوول اضافه کرد: امروز یکی از مهمترین مقاصد گردشگری گردشگران غربی و اروپایی بعد از بازدید از اماکن تاریخی و مذهبی حضور در کویرهاست این یک فرصت در بخش گردشگری است.
خوزستان با داشتن آثار باستاني منحصر بفرد از دوره هاي مختلف تاريخي مي تواند به تنهايي سالانه ميلياردها دلار روانه کشورمان کند که براي دستيابي به اين منظور هيچ برنامه وجود ندارد .
بر اساس مشاهدات عيني هم اکنون آثار باستاني با ارزش خوزستان از جمله معبد زيگورات در نزديکي شوش و آثار باستاني "کول فرح" در نزديکي ايذه بي توجه رها شده و در حال نابودي است .
منطقه کول فرح داراي حجاريهاي بسيار با ارزش از دوره ايلامي به بعد است و اين منطقه باستاني بي نظير که در دامنه کوه قرار دارد ، به چراگاه گوسفندان تبديل شده است.
شايسته است که متوليان امر جهانگردي با استفاده از متخصصان اين رشته برنامه اي منظم براي جذب گردشگر در نقاط باستاني کشور بويژه خوزستان تدوين کنند تاشاهد شکوفايي اقتصاد کشورمان باشيم./س

خوزستان با داشتن آثار باستاني منحصر بفرد از دوره هاي مختلف تاريخي مي تواند به تنهايي سالانه ميلياردها دلار روانه کشورمان کند که براي دستيابي به اين منظور هيچ برنامه وجود ندارد .
بر اساس مشاهدات عيني هم اکنون آثار باستاني با ارزش خوزستان از جمله معبد زيگورات در نزديکي شوش و آثار باستاني "کول فرح" در نزديکي ايذه بي توجه رها شده و در حال نابودي است .
منطقه کول فرح داراي حجاريهاي بسيار با ارزش از دوره ايلامي به بعد است و اين منطقه باستاني بي نظير که در دامنه کوه قرار دارد ، به چراگاه گوسفندان تبديل شده است.
شايسته است که متوليان امر جهانگردي با استفاده از متخصصان اين رشته برنامه اي منظم براي جذب گردشگر در نقاط باستاني کشور بويژه خوزستان تدوين کنند تاشاهد شکوفايي اقتصاد کشورمان باشيم./س

سودهای گسترش گردشگری در ایران

1.ایجاد درآمد ارزی برای کشور

2.ایجاد اشتغال به ویژه برای جوانان

3.تعامل فرهنگ ها و آشنایی گردشگران خارجی با فرهنگ و آداب و سنن و رسوم ایرانیان

4.جذب سرمایه گذاری خارجی

6.رونق اقتصاد ایران

دشواری ها و چالش های پیش روی صنعت گردشگری

1.نبود برنامه جامع و مناسب

2.عدم شناسایی جاذبه های توریستی برای گردشگران خارجی

3.وجود تبلیغات منفی از طرف بعضی از کشورها به ویژه کشور های غربی در مورد ایران

4.وجود بعضی ازمحدودیت های قانونی وکمبود تسهیلاتی برای گذرنامه و ویزا و ....

5. نبود زیر ساخت های مناسب در بعضی از مکان های گردشگری

6.نبود شرکت ها و تورهای مناسب و قدرتمند برای گردشگران

7.عدم تبلیغات و بازاریابی مناسب

8. نبود تحقیقات و پژوهش های لازم در زمینه گردشگری

9. عدم شناسایی گردشگران برای جذب آنان

10.نبود سرمایه گذاری کافی برای این صنعت

گردشگرها بیش از هر چیز به آب و هوا، فرهنگ یا طبیعت مقصد خود علاقمند هستند.

تردیدی نیست که احساس استقبال و خوش آمدگویی تجربه فراموش نشدنی برای مسافر است و اینها نتیجه سرمایه گذاری هایی هستند که در زمینه آموزش و پرورش نیروی انسانی ایجاد می شود.

شرایط مناسب برای گردشگری :

برای ورود هر گردشگر در کشورها مولفه هایی چون امنیت، ارایه خدمات بهینه، میراث غنی فرهنگی و تاریخی، جاذبه های طبیعی، دریا و دریاچه ها، تنوع آب وهوا، ویزای سهل وآسان مورد نیاز است. برای پدیدآوردن شرایط مناسب و گسترش این صنعت و بهره گیری از آن ، بایستی دشواری های یاد شده را گشود و با توجه به انگیزه های گردشگران خارجی ، تا جایی که شدنی باشد ، به زدایش دشواری ها دست یازید.

سود هایی که به خود گردشگر می رسند :

خود گردشگر هم از سودهایی بهره مند می گردد که مهمترین آنها چنینند :

- نها آنهزدایش خستگی و ماندگی از کارهای روزمره ، به سبب گونه گونگی (تنوع)، که هم مایه ی شادی و تندرستی خواهد بود ، هم مایه ی افزایش راندمان کارها

- آشناییآاااااآشنایی با جاهایی دیگر و افزایش آگاهی ها و دانسته ها که گذشته از لذتبخش و شادی بخش بودن آن ، مایه ی گسترش دید گردشگر شده و مستقیم یا غیر مستقیم در زندگی گردشگر کارایی خواهد داشت.

- رنج سفر و کوشش برای زدایش دشواری ها در شرایط ویژه ، مایه ی پختگی و آزمودگی گردشگر و افزایش تاب و توان او در زدایش دشواری های زندگی خواهد شد.

[1]جذب

[2]قدمت